CÁI RÌU RỚT XUỐNG NƯỚC-Truyện cổ M’nông

Ngày xửa ngày xưa có hai chị em đi bổ củi. Người chị vô tình làm rớt chiếc rìu xuống sông liền bảo em chạy về nhà nói cho mẹ biết, còn mình thì ở lại chờ. Người em về nhà kể lại chuyện chi làm rơi cái rìu xuống sông cho mẹ biết. Người mẹ sau khi nghe con kể lại chuyện thì bảo:

– Con hãy chạy đi gọi chị về, chiếc rìu rớt rồi thì làm chiếc rìu khác hoặc đi mua lại cái mới.

Nghe mẹ nói thế, người em lại chạy đi gặp người chị. Nhưng đến khi gặp chi, người em lại nói:

– Mẹ bảo chị không lấy được cái rìu thì mẹ đánh chị đấy, mẹ không  cho chị vào nhà đâu.

Nghe thế, người chi rất lo lắng đành lội xuống sông để tìm cái rìu. Khi người chị lội xuống, nước đến gần vai rồi người em vẫn không để ý. Chị lội xuống, nước đến đầu rồi người em vẫn ngồi vậy. Cho đến khi không thấy chị đâu nữa người em mới hốt hoảng, khóc lóc và chạy về nói với mẹ. Người mẹ nghe kể lại liền đánh con và đuổi con ra khỏi nhà, không cho con ăn cơm. Người em trai khóc lóc, luôn miệng xin lỗi chị vì đã làm sai.

Lại nói đến người chị khi xuống nước gặp được Cua bèn hỏi Cua có thấy rìu của mình không, Cua trả lời:

– Tôi không thấy rìu của cô. Cô hỏi thử Tôm đi.

Người chị lại hỏi Tôm về cái rìu, Tôm trả lời:

– Tôi không thấy rìu của cô. Cô thử hỏi Rồng đi. Biết đâu Rồng lại thấy.

Người chị lại tìm hỏi Rồng thì Rồng trả lời rằng mình có thấy.

– Vậy Rồng đưa rìu cho tôi đi – Người chị nói.

– Nếu cô muốn lấy lại cái rìu thì cô phải làm vợ tôi. Tôi sẽ không để cô phải chịu khổ đâu – Rồng trả lời.

Người chị nghe vậy liền đề nghị với Rồng phải cho mình được lên bờ thăm em trai và mang thức ăn cho em vì đã mấy ngày qua người em bị mẹ đuổi ra khỏi nhà nên không có cơm để ăn. Rồng nghe vậy liền đồng ý. Thế là đám cưới dưới nước của người chị với Rồng được diễn ra. Trong khi Rồng đang say, người chị hỏi Rồng cách để lên bờ thăm em, Rồng trả lời rằng:

– Nàng chỉ cần nói “Sông ơi, sông cho tao lên bờ” là được vì nơi này là do ta cai quản.

Người chị bèn làm theo lời Rồng. Nàng đã lên được bờ và mang cơm cho em trai. Người em rất bất ngờ vì thấy chị mình chưa chết và giục người chị đi về nhà. Người chị bèn nói:

– Chị tìm được rìu rồi nhưng chị đã nhận lời làm vợ Rồng nên không thể về với em được. Em về nhà trước đi, ngày mai chị lại lên thăm em.

Người em vội chạy về kể lại cho mẹ nghe và cả hai thực hiện một kế hoạch để bắt người chị về. Sáng hôm sau, người chị lại lên bờ thăm em nhưng không thấy em đâu bèn đi tìm. Người em lập kế hoạch bắt cóc chị và đem nhốt chị trong một ngôi nhà đầy mũi nhọn. Người chị la lên và kêu khóc, đòi người em thả mình ra.

Ở dưới sông, Rồng không thấy vợ mình về nên lên bờ tìm. Rồng thấy vợ  đang bị nhốt trong ngôi nhà đầy mũi nhọn bèn đi vòng quanh để phá những mũi nhọn ấy. Phá xong những mũi nhọn xung quanh ngôi nhà, Rồng lăn ra chết. Thấy vậy, Người vợ vừa khóc vừa chạy dẫm phải những mũi nhọn trên người Rồng nên cũng bị chết. Tay nàng nắm chặt lấy tay Rồng. Người mẹ cùng người em trai thấy vậy rất lấy làm thương xót và hối hận về những việc mình đã làm.

(Người kể: H’Trâm, xã Quảng Phú, huyện Krông Nô, tỉnh Đăk Nông)