NAI MẮC BẪY-Truyện cổ M’nông

Cứ đêm đến, nai kiếm các lộc cây non trên rừng để ăn. Một hôm không may, Nai đi ăn mắc phải bẫy của người đi săn. Vì bị dây bẫy thắt vào cẳng chân nên Nai không sao đi được. Đang không biết làm sao để thoát ra khỏi bẫy thì Nai bỗng thấy Cóc đi đến, bèn kể lể nhờ Cóc:

• Tôi đi kiếm ăn không may mắc bẫy, Cóc có cách nào giúp được tôi với.

Cóc trả lời:

• Có mà để họ thịt, họ ướp muối cả vại, họ cho nhau mấy miếng.

Bị Cóc mắng nhiếc, Nai tức nghẹn lên đến tận cổ nhưng đành phải nhịn. Một lúc sau Nai thấy Rùa đi tới, Nai cũng kể lể đầu đuôi và nhờ Rùa cứu giúp. Rùa liền bày cho một cách:

• Không lo, Nai cứ hít hơi cho căng bụng rồi nằm giả chết, chủ bẫy đến tưởng Nai chết trương sẽ không bắn, không đánh, khi chủ cắt đứt dây thì Nai cứ việc chạy.

Được bày kế, Nai yên lòng nằm im theo ý của Rùa, còn Rùa thì ỉa ra rồi lấy phân mình bôi lên khắp người Nai để chủ bẫy tưởng Nai đã chết thối. Quả nhiên chủ bẫy làm theo đúng lời của Rùa, Nai vùng dậy và chạy thoát, chỉ còn Rùa do chậm chạp, ngụy trang cho Nai xong chạy không kịp, bị chủ bẫy bắt về làm thịt. Thấy thế, Nai tìm về nhà chủ bẫy để tìm cách cứu Rùa. Thấy chủ nhà đem Rùa ra cầu nước làm thịt, Nai đến bên cạnh bờ kêu “Kép, kép”  để đánh tiếng và giả què một chân, đi khập khiễng rất chậm. Thấy Nai què đi tới, chủ nhà liền bỏ Rùa, chạy theo đuổi Nai, chủ nhà chạy gần tới nơi, Nai liền vùng chạy. Lúc đó, Rùa cũng chạy vào trốn ở chuồng gà, bảo Gà bới đất cho nấp. Gà bới cho Rùa một chỗ nấp, Rùa chui vào, Gà liền lấp đất lên. Chủ nhà đuổi theo Nai không được, trở lại thì Rùa cũng chẳng thấy đâu, đành phải bỏ về. Đêm đến, Rùa cảm ơn Gà và ra đi.

Nhờ có sự giúp đỡ của nhau mà Rùa và Nai thoát nạn. Riêng đối với Cóc thì Nai thấy vô cùng tức giận, cứ đêm đến lại xuống đồng tìm Cóc để ăn thịt. Ngày nay Nai hay ra đồng tìm Cóc là vậy.

(Người kể: H’Phương, xã Nâm N’đir,  huyện Krông Nô, tỉnh Đăk Nông)